Procrastination / Erteleme Hastalığı Nedir?
Erteleme, stres ve daha çok erteleme isteği… Eğer bu döngü sizin için fazlasıyla tanıdıksa procrastination yani erteleme hastalığı hakkında bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz. Hazırsanız, erteleme hastalığının sırlarını tek tek çözmeye başlayalım!
Belki çok önemli bir işi yetiştirmeye çalışırken, belki de ertesi güne hazır olması gereken önemli bir sunum için veri toplarken kendinizi birden hiç ilgilenmediğiniz konulara dair araştırma yaparken buluyor olabilirsiniz. Ya da aklınıza bir anda köpeğinize mama almanız gerektiği ya da dün gelen e-postaya cevap vermediğiniz gibi konular geliyor ve odağınız oralara kayıyor olabilir. Bu durumda erteleme hastalığına sahip olma ihtimalinizi göz önünde bulundurmanız gerekiyor.
Procrastination (erteleme hastalığı), sizi önemli ve acil işlerden uzak tutan gizemli bir güç ve hatta “atalet” duygusu olarak tanımlanabilir. Aslında bu güç bazen o kadar tehlikeli hale geliyor ki bu gücün kurbanları okulda başarısız olabiliyor, medikal tedavilerini erteleyebiliyor, hatta emekliliği için yatırım yapmayı bile önemsemeyebiliyor. Case Western Reserve Üniversitesinin 1997’de yaptığı araştırmaya göre üniversite çağındaki procrastination mağdurları daha fazla stres ve hastalık yaşıyor, daha düşük notlarla mezun oluyor. Peki, şimdi erteleme hastalığı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya ne dersiniz?
Erteleme Hastalığı Neden Oluşur?
Erteleme hastalığı, birçok araştırmacıya göre öz denetim eksikliği olarak görülüyor. Bazı araştırmacılar ise bu durumun tembel olmakla ya da zaman kontrolünün olmamasıyla bir ilgisinin bulunmadığını söylüyor. Hatta başarılı birçok insanın da procrastination hastalığına sahip olabileceği iddia ediliyor.
Global sağlık platformu Healthline’da yayınlanan How to (Finally) Break the Cycle of Chronic Procrastination isimli makaleye göre, erteleme hastalığı farklı ruh sağlığı hastalıklarıyla bağlantılı olarak gelişebiliyor. Kronik erteleme özellikle de dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuyla (DEHB) ilişkilendiriliyor. Bununla birlikte aşırı kaygı halinin de belirli görevler için endişelenmeye, dolayısıyla da ertelemeye sebep olabileceği aktarılıyor. Mükemmeliyetçiliğin de ertelemede rol oynayabileceği belirtiliyor.
Erteleme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
- Endişe hali
- Görevleri tamamlamaktan kaçınma isteği
- Görevlerin tamamlanmasında gecikmeler yaşanması
- Dikkat dağınıklığı
- Artan stres seviyesi
- Daha düşük performans seviyesi
- Azalan refah düzeyi
- Pişmanlık duygusu
Verywell Health adlı sağlık platformunda yayınlanan uzman onaylı bir makalede erteleme hastalığının belirtileri yukarıdaki gibi sıralanıyor. Bunun yanı sıra aynı makalede bir görevi erteleyen kişinin aynı zaman diliminde farklı bir konuda fazlasıyla üretken olabileceği aktarılıyor.
Erteleme Hastalığı Yenilebilir mi?
Erteleme hastalığının bazı durumlarda tedavisiz, bazı durumlarda ise uzman desteğiyle yenilebileceği paylaşılıyor. Erteleme hastalığına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız bir uzmana danışabilirsiniz. Çeşitli kaynaklardan yararlanılan bilgilere göre erteleme hastalığından kaçınmak için uygulanabilecek bazı öneriler bulunuyor. Doktorunuzun onayıyla siz de bu konular üzerine eğilebilirsiniz.
Gelecekteki “Siz”i Hayal Edin
Yapılan araştırmalara göre, dijital olarak yaşlandırılmış bir fotoğrafınıza bakmanız ileriki yıllarla empati kurmanızı sağlıyor. Dolayısıyla bugün yaptıklarınızın gelecekteki yansımalarıyla daha iyi bağlantı kurabiliyorsunuz.
İşinize Biraz Ara Verin
Suçluluk duygusunun procrastination’ın tetikleyicisi olduğu belirtiliyor. Biraz ara verin, hiçbir şey yapmayın ve bundan dolayı suçluluk hissetmeyin. Gördünüz mü? Şu anda daha mutlusunuz!
Nasıl Hissettiğinizi Düşünmeyin
Yapmanız gereken bir iş var ama bunun için yeterince motivasyonlu ya da ilham dolu hissetmiyor musunuz? Boş verin. Modunuzun nasıl olduğunu düşünmeden işe girişmek, onun bitmesini sağlayacaktır. Modunuzu denklemden çıkarın.
Yapmanız Gereken İşi Küçük Adımlara Bölün
Büyük, zorlu ve gözünüzü korkutan bir göreviniz olduğunda işinizi küçük adımlara bölmeyi ve liste yapmayı deneyin. Göreceksiniz ki her bir adımı tamamladığınızda içiniz rahatlayacak ve devam etmek daha kolay olacak. Ayrıca hedefinize ulaştığınız her küçük adım sizi daha fazlası için motive edecek!
Sıkıcı Görevleri Daha Keyifli Hale Getirmeyi Deneyin
Her yönüyle sıkıcı görünen bir göreve başlama konusunda kendinizi motive etmek pek de kolay olmayabilir. İşi yaparken kendinizle yarışmanızı sağlayacak bir zamanlayıcı, görevi olumsuz etkilemeyecek hafif bir müzik ya da görev tamamlandığında kendinizi ödüllendireceğiniz bir yöntem. Biraz çaba ve yaratıcılıkla en sıkıcı görevleri dahi daha çekici hale getirebilirsiniz.
Farklı görevler arasında geçiş yapacağınız bir sistem kurmak da ilgi seviyenizi korumanız noktasında destek sağlayabilir. Üstelik aynı anda iki görevde de yol kat etmek motivasyonunuzu artırabilir.
Dikkatinizi Dağıtan Faktörleri Sınırlandırın
Bireysel erteleme döngünüzü tetikleyen dikkat dağıtıcı unsurları keşfedin ve yapacağınız işe başlamadan önce bunlardan uzaklaşmayı deneyin. Sosyal medya uygulamalarından gelen bildirimler, ailenizin ilgi çekici sohbetleri ya da manzaraya karşı seyre dalmak… Kendi döngünüzü anlayın ve sorunlu alanlara müdahale edin.
Net Tarihler Belirleyin
Görevleri küçük parçalara ayırarak her biri için net tarih ya da saat dilimleri belirlemek daha gerçekçi bir yol haritası çizmenize destek olabilir. Uzun vadeli büyük bir hedefe kıyasla küçük ve çok daha az sürede tamamlanan görevlere başlamak daha sakin hissetmenizi sağlayabilir. Bu süreçte gerekirse partneriniz, arkadaşlarınız ya da ailenizin desteğini talep edebilirsiniz. Yani anlayacağınız biraz pozitif baskı erteleme hastalığına karşı elinizi güçlendirebilir.
Erteleme Hastalığı ile Barışmayı Deneyin
Erteleme hastalığının bir zaman yönetimi problemi değil, duygusal yönetim problemi olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla duygularınıza önem verin ancak onların sizi ele geçirmesine müsaade etmeyin. Eğer bu sorunun hayatınızı olumsuz etkilediğini hissediyorsanız, uzman desteği almayı ihmal etmeyin.
Erteleme Hastalığı için Bir Uzmana Başvurulması Gerektiğini Gösteren Faktörler Nelerdir?
How to (Finally) Break the Cycle of Chronic Procrastination isimli makalede yer verilen detaylara göre çok uzun süredir erteleme alışkanlığına sahip olan biri için bu alışkanlığı kırmak biraz zorlayıcı alabiliyor. Bu nedenle erteleme alışkanlığının kronik hale geldiğini hisseden kişilerin bir terapist desteği alması öneriliyor. Procrastination hastalığıyla karşı karşıya olan kişilerin gerekli desteği almaması durumunda okul ve iş performanslarının olumsuz etkilenebileceği, stres, endişe veya depresyon riskinde artış görülebileceği aktarılıyor.
Erteleme alışkanlığınızla vedalaşmaya kararlıysanız, üretkenlik için ihtiyaç duyacağınız tavsiyelere linkten göz atabilirsiniz. Ayrıca bize sorarsanız bu içeriği ertelemeden hemen şimdi inceleyerek ilk adımı atmanın tadını çıkarabilirsiniz! |
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Erteleme hastalığıyla ilgili en doğru bilgi için doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Kaynaklar;