Oryantiring Nedir? Nasıl Yapılır?

Maceracı kişiliğinize uygun bir spor arıyor fakat bulamıyor musunuz? Doğada yön bulma konusunda adeta bir kâşif içgüdüsüne sahipseniz, müjde! Tam da size göre bir aktivite önerimiz var. Hadi; haritalarınızı ve pusulalarınızı şimdiden hazırlayın, istikamet oryantiring!

Arkadaşlarınız, aileniz ya da sadece kendinizle eğlenmek için keyifli bir aktivite arayışına girdiyseniz oryantiring sizin için şahane bir fikir olabilir! Yaşı fark etmeksizin açık havada olmayı seven herkese hitap eden bu macera sporunun, yer-yön duygusunu geliştirmede üstüne olmadığını bilmelisiniz. Yani, “Ben yön bulma kabiliyetime çok güvenirim.” diyenlerdenseniz, bu sporu vakit kaybetmeden denemelisiniz!

Rekabetçi bir spor olarak bilinen oryantiring, 1930’ların başında daha hassas ve kullanımı daha hızlı olan yeni bir pusula geliştirilmesiyle teknolojinin nimetlerinden yararlanmaya başladı. Böylece günden güne gelişim gösteren bu macera sporu, icat edilen farklı parkurlar ve yepyeni kurallarla hayal gücü ve tabiatın birleşimine şahitlik etti. Peki, oryantiring’e dair tüm detayları öğrenerek yönünüzü bulmaya hazır mısınız?

Oryantiring Sporu Nedir?

Oryantiring, en basit haliyle bir yön bulma sporu olarak tanımlanabilir. Açık havada düzenlenen bir spor olan oryantiring’de, belirli kontrol noktaları arasında kalan arazi üzerinde sadece bir harita ve pusula yardımıyla hedef noktalarını bularak ilerlemeye odaklanılıyor. Yani oryantiring’in amacının, belli bir alan içerisindeki hedefleri sırasıyla bularak fonksiyonel beceriler geliştirmek olduğu söylenebilir.

Oldukça eğlenceli bir açık hava aktivitesi olan oryantiring’in rekabetçi bir spor olarak görülmesi, parkuru en hızlı ve en kısa sürede tamamlama çabasından kaynaklanıyor. Düzenlenen oryantiring yarışmaları da genellikle rekabeti kızıştıracak şekilde birden fazla zorluk seviyesinde hazırlanıyor. Aynı zamanda, eşitliği sağlamak adına yarışmalarda farklı yaş kategorileri de bulunabiliyor. Çocuklar için de uygun olan bu sporun belirli yaş altı için ebeveyn kontrolünde yapılması büyük önem taşıyor.

Oryantiring Nerede Gerçekleştirilir?

Oryantiring nedir sorusunun cevabını aldıktan sonra bu sporu yapmak için heveslenmemek mümkün mü? Eğer soruya tahmin edilen yanıtı verdiyseniz, oryantiring nerelerde yapılır bir hayli merak ediyor olmalısınız. Bunun için ilk yapmanız gereken bir oryantiring kulübüne başvurmak! Birçok farklı türü bulunan bu sporun, çoğu ülkede yerel bir kulübü bulunuyor. Böylece bulunduğunuz ülke ve şehirde hangi bölgelerin oryantiring’e uygun olduğunu öğrenebilirsiniz. Çünkü hem kulüp başkanları hem de üyeleri, oryantiring için en iyi yerlerin bilgisine hâkim oluyor.

Oryantiring sporunu gerçekleştirmek için hangi mevsimde ya da nerede olduğunuz fark etmiyor. Çünkü bu spor mevsim fark etmeksizin hem şehir içlerinde hem de doğayla baş başa kalacak şekilde yapılabiliyor. Oryantiring’in, Türkiye’de sivil olarak ilk defa 1999 yılında Ankara’nın Oran Sitesi’yle Eymir Gölü arasındaki ormanlık arazi üzerinde yapıldığı biliniyor. 2000’den itibaren ise bu spor, sivil ve resmi gruplar tarafından günümüzde de sürdürülüyor. Yani Türkiye oryantiring’i deneyimlemeniz için size 20 yılı aşkın süredir benzersiz fırsatlar sunuyor.

Oryantiring Kuralları Nelerdir?

Oryantiring’de esas olan, parkur üzerindeki önceden belirlenmiş hedeflere sırayla ve olabildiğince kısa sürede ulaşmak! Yani, bu oyunun öyle çetrefilli kuralları bulunmuyor. Belirlenen hedef noktalarda bulunan turuncu-beyaz bayraklara ulaşan oyuncuların, bunu kanıtlamak için ellerinde bulunan fişe bayrakların yanlarındaki zımbaları basmaları gerekiyor. Hedefler arasındaki mesafeyi hangi yoldan kat edecekleri ise tamamen oyunculara bağlı oluyor.

Oryantiring’de sporcuların, parkuru birbirlerini takip etmeyecek şekilde tamamlamaları önemli. Bunun için sporcular, oryantiring için belirlenen alana birkaç dakika arayla çıkıyor. Kazanmak içinse oyuncuların tüm hedef noktalarına en kısa sürede ulaşmaları gerekiyor. Bunu yapamayanlar oyun dışı kalıyor.

Oryantiring için Gerekli Malzemeler Nelerdir?

Oryantiring için ihtiyaç duyulan tüm malzemeler sadece bir harita, pusula ve hareket etme arzusu! Yalnızca bu üçlüyle, dünyada keşfedecek ne çok şey, atılınacak ne çok macera olduğu malum! Yani aslında oryantiring, az ve pahalı olmayan malzemelerle eğlencenin doruklarına çıkarken, adeta satranç oynarcasına bir zihinsel sürecin içine girmenizi de sağlıyor. Elbette bu sporu yaparken iletişimi sağlamak adına bir düdük ve oryantiring’e uygun kıyafetleri de hazır bulundurmak isteyebilirsiniz. Hadi, tüm bu malzemelerinin özelliklerini detaylandıralım:

Harita

Harita, oryantiring sporunun olmazsa olmaz şartını oluşturuyor. genellikle topografik olan oryantiring haritaları büyük ölçekli üretiliyor. Gerçekleştirilecek oryantiring türüne özel açıklamalar ve sembollerle dolu olan bu haritalar, çoğu zaman düzenlenecek etkinliklere kaydolmakla ücretsiz olarak edinilebiliyor. Oryantiring haritalarının üzerinde bulunan en yaygın işaretlemeler ve açıklamalar arasında ise arazinin yapısı, bitki örtüsü, kaya oluşumları, sulak alanlar, bataklıklar, kontrol noktası konumları ve arazinin yüzey görünümü bulunuyor.

Pusula

Pusula, GPS (Global Positioning System) ortaya çıkmadan önce açık havada hareket etmeyi sağlayan en temel yön bulma aracı. Günümüz dünyasında dahi pek çok kişi tarafından bilhassa yabancı araziler içerisinde iz sürmek için kullanılmaya devam ediyor. İyi bir pusula oldukça hassas olacak şekilde tasarlanıyor ve pil gibi herhangi bir güce bağlı olmadan çalışıyor.

Her pusulanın üzerinde yönünüzü bulmanıza yardımcı olacak bir “N” işareti bulunuyor. Kuzeyi sembolize eden bu işaret, kuzey yönünün İngilizce’de “North” olarak bilinmesinden ileri geliyor. Pusulanın daima kuzeyi göstermesinin sebebi ise dünyanın manyetik alanından kaynaklanıyor.

Oryantiring’de iyi bir pusula seçmek için şunlara dikkat etmeniz gerekiyor:

• Pusula altından haritayı okuyabilmek için pusulanın şeffaf bir tabana sahip olması
• Aktivite esnasında sürekli hareket halinde olunacağı için pusula iğnesinin dengesini koruması açısından sıvı içine yerleştirilmiş olması
• Gece yapılan ya da ışığın az olduğu ortamlarda yapılan oryantiring aktivitelerinde seçilebilmesi için parlayan, aydınlık bir çerçeve halkası bulunması
• Pusulanın harita üzerinde düz bir şekilde konumlandırılamadığı durumlarda dahi doğru okuma yapmayı sağlaması için küresel iğneye sahip olması

Düdük

Oryantiring, genellikle ormanlık ve kırsal arazilerde gerçekleştiriliyor. Bu esnada düdük kullanımı, kişinin gruptaki diğer insanlarla iletişime geçmesine yardımcı oluyor. Bu sayede herhangi bir sorunu gruptakilere bildirmek kolaylaşıyor.

Oryantiring Kıyafetleri

Oryantiring’de kıyafetlerin ve ayakkabıların mevsime ve araziye uygun şekilde seçilmesi gerekiyor. Bu sebeple oryantiring yapılacağı zamanki hava koşullarının ve sporun yapılacağı bölgenin öncesinde iyice araştırılması önem taşıyor. Spor esnasında kişinin üzerine tam oturan ve mevsime göre terletmeyecek ya da üşütmeyecek giysiler seçilmesi öneriliyor. Aynı zamanda oryantiring’de ayakkabı tercihi de oldukça kritik bir öneme sahip! Çünkü açık havada gerçekleştirilen bu spor daima aktif olmayı ve hızlı hareket etmeyi gerektiriyor.

Kaynaklar;

• “Oryantiring Nedir? – Kuralları Nedir? – Nasıl Oynanır?”. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. 2019. (çevrimiçi).
• “Dijital Oryantiring Dergisi: Orienteering Sports 2022”. Türkiye Oryantiring Federasyonu. 2022. (çevrimiçi).
• “Orienteering In Prince William”. National Park Service. 2022. (çevrimiçi).
• “Orienteering – The Benefits, Gear, and How to Get Started”. Living Healthy, Wealthy, Wise. 2022. (çevrimiçi).