Beta Glukan Nedir, Faydaları Nelerdir?

Whatsapp'da Paylaş YAZDIR YORUMLAR SONRA OKU

Kaliteli bir karbonhidrat kaynağı olan beta glukan, özellikle son yıllarda pek çok kişinin beslenme düzenine dahil ettiği bir besin takviyesi. Muhtemelen sizin de kulağınıza bu nedenle çalınmış olmalı. O zaman, beta glukan ne işe yarar ve faydaları nelerdir hemen şimdi öğrenmeye ne dersiniz?

Yulaf, arpa ve çavdar gibi gıdalarda bulunan bir tür lif olan beta glukan, insan vücuduna sayısız katkı sağlamasıyla son yıllarda tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Sindirim ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu görülen bu lif çeşidi, günümüzde pek çok araştırmaya konu oluyor.

Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi’nde yayımlanan β-Glukanlar ve İmmün Sistem adlı bir makale, beta glukanın kolesterol düşürücü, antidiyabetik, antimikrobiyal, antiviral, antiallerjik ve antioksidan açıdan etkilere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Peki, tüm bunlar ne anlama geliyor? Hadi, beta glukan nedir, insan vücudunu hangi yönden destekler ve nasıl kullanılır bizimle birlikte keşfedin!

Beta Glukan Nedir?

Beta glukan, çoklu fonksiyonel ve biyoaktif özelliklere sahip olan; yulaf, arpa ve çavdar tanelerinden elde edilebilen çözünür bir lif çeşidi. Aynı zamanda beta glukan şitaki, reişi, maitake ve blazei gibi tıbbi mantarların yanı sıra deniz yosunu ve ekmek mayası gibi gıdalardan da temin edilebiliyor.

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi’nde yayımlanan Beta Glukanların Bağışıklık Üzerine Etkileri: Güncel Yaklaşımlar isimli makale, beta glukanların glikopirozil birimlerden oluşmuş karbonhidratlar olduğunu ve insan vücudu tarafından üretilmediğini ortaya koyuyor. Yine aynı araştırmada, bu karbonhidrat çeşidinin fizyolojik özelliklerine göre genellikle suda çözünen ve çözünmeyen glukanlar olarak ikiye ayrıldığı belirtiliyor.

İstanbul Üniversitesi bünyesinde hazırlanan bir araştırma tezinde, beta-glukanın Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından genel olarak emniyetli (GRAS) kategorisinde değerlendirilen ve antioksidan özelliğine sahip polisakkarit yapılı bir madde olduğu ifade ediliyor.

Verywell Health adlı sağlık sitesinde yayınlanan bir makaleye göre çözünebilir bir lif olan beta-glukan sindirilmiyor, ancak bağırsaklarda yiyecek geçişini yavaşlatıyor. Bu sayede yiyeceklerin çok daha ağır bir şekilde sindirilmesine destek olan beta glukan, diğer lifli gıdalar gibi uzun süreli bir tokluk hissi oluşturuyor.

Beta Glukanın İnsan Vücuduna Etkileri Nelerdir?

Healthline adlı global tıbbi yayın platformunda yayınlanan Beta Glukan Nedir? Kalp-Sağlıklı Lif Açıklaması isimli içerikte beta glukanın faydaları şu şekilde sıralanıyor:

Beta glukanın sindirim sistemi içerisindeki yavaş hareketi, kolesterol emilimini azaltmaya yardımcı oluyor. Bu sayede bu lif, kalp sağlığını korumada söz sahibi oluyor.
Kan şekeri seviyelerini stabilize eden beta glukan, böylece kan şekeri yönetimini genel anlamda iyileştirebiliyor.
Beta glukan, belirli bağışıklık hücresi türlerinin aktivitesini artıyor. Bununla birlikte enfeksiyona karşı güçlü bir kalkan oluşturuyor.
Beta glukanın insanlarda bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını koruduğu ifade ediliyor ancak bununla ilgili net bir bulgu için araştırmalar hala devam ediyor.
Beta glukan güçlü bir lif olması sebebiyle sindirim sisteminin düzenlenmesine katkıda bulunuyor.
Yiyeceklerin yavaş bir şekilde sindirilmesine olanak tanıyan bu karbonhidrat, uzun süre tok tutma özelliği sayesinde vücut ağırlığının korunmasına yardımcı oluyor.

Turkiye Klinikleri yayın organında paylaşılan Beta Glukanların Sağlık Üzerine Etkileri adlı makale, yukarıdaki faydalarla birlikte beta glukanın yara ve yanık iyileşmesinde ve cilt kırışıklıklarının hafifletilmesinde de rol oynadığını ileri sürüyor. Antioksidan bakımından güçlü olan beta glukan, bu sayede cilt kusurlarının giderilmesine de yardımcı oluyor.

Kimler Beta Glukan Kullanmalı?

(Amerika) Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi sitesinde yayınlanan İnsan Beslenmesinde Beta-Glukanların Nutrasötik Fonksiyonları adlı araştırmada beta glukanı ek gıda olarak kimlerin alabileceği aşağıda şu şekilde veriliyor:

Sindirim sistemiyle ilgili sorunlar yaşayanlar
Düşük bağışıklık sistemine sahip olan kişiler
Diyabet riski olan veya diyabet hastası olanlar
Yüksek kolesterolden şikayetçi olanlar
Egzama ve ciltte aşırı kuruluk problemi olan bireyler

Karbonhidrat kaynağı olan beta glukanın tüketilmeden önce uzman bir diyetisyene danışılması ve bu lif çeşidinin tüketilip tüketilemeyeceği hakkında bilgi alınması önem taşıyor.

Beta Glukan Ne Zaman Kullanılmalı?

Very Well Health adlı tıbbi yayın platformunda yayınlanan Beta-Glukan Nedir? isimli makaleye göre beta glukan kullanımına dair belirli bir standart bulunmuyor. Bununla birlikte pek çok farklı kaynakta beta glukanının gündüzleri kahvaltıdan sonra tüketilmesi öneriliyor. Eğer günde iki kez beta glukan alınacaksa ikinci dozun da öğle yemeğinden sonra alınması tavsiye ediliyor.

Beta Glukan Ne Kadar Kullanılmalı?

İstanbul Üniversitesi bünyesinde hazırlanan Deneysel Diyabet Oluşturulan Ratlarda Beta-Glukanın Oksidatif Radikal Üretimi Üzerine Olası Etkileri adlı araştırma tezi, GRAS kategorisinde kabul edilen beta glukanın ideal doz aralığının günlük 40 ila 3000 miligram arası olarak belirlendiğini ifade ediyor. Bunun birlikte beta glukan kullanım miktarının vücut ağırlığına göre esas alındığının altını çizen makale, günlük sağlıklı dozajın 2-6 mg/kg olarak kabul edildiğini belirtiyor.

Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi, koroner kalp hastalığı riskini azaltmak için gerekli olan çözünür liflerin diyetle yulaf, arpa veya her ikisinin kombinasyonu olan besinlerle günlük en az 3 gram beta glukan tüketilmesini öneriyor.

Beta glukanı belirtilen doza uygun olacak şekilde kullanmadan önce kişinin bu life karşı alerji durumunu öğrenmesi önem arz ediyor. Eğer kişinin vücudu beta glukana karşı reaksiyon gösteriyorsa beta glukan kullanımı hiçbir şekilde tavsiye edilmiyor.

Beta glukanın fazla alınması gaz, şişkinlik ve mide ağrısı gibi olumsuz etkilere neden olabiliyor. Verywell Health’te yayınlanan içerik, kişilerin beta glukan kullanımına düşük dozda başlaması gerektiğini öne sürüyor. Beta glukan tüketiminin kademeli olarak artırılması tavsiye ediliyor. Böylece fazla miktarda kullanım sonucu ortaya çıkan beta glukanın zararlarını minimuma indirmek mümkün oluyor. Makalede, mide ve bağırsakla ilgili yan etkilerin zamanla geçeceği ifade ediliyor. Fakat söz konusu etkilerin geçmemesi durumunda mutlaka bir doktora danışılması gerekiyor.

Beta Glukan Nasıl Kullanılmalı?

WebMD’de yayınlanan Beta-Glukanlar – Kullanımlar, Yan Etkiler ve Daha Fazlası isimli içeriğe göre, beta glukan besin takviyesi olarak oral yolla alınabiliyor. Bununla birlikte beta-glukan krem veya solüsyon şeklinde cilde de uygulanıyor. Ancak belirli bir durum için hangi dozun veya ürünün en iyi olabileceğini öğrenmek için bir hekime danışılması gerekiyor.

Beta Glukan Hangi Yiyeceklerde Bulunur?

Beta Glukan Nedir? Kalp-Sağlıklı Lif Açıklaması adlı kaynakta, beta glukanın aşağıdaki gibi çeşitli gıdalarda doğal olarak bulunduğu belirtiliyor:

Yulaf
Arpa
Çavdar
Buğday
Pirinç
Mısır
Tritikale
Sorgum
Deniz yosunu
Mantarlar

Beta-Glukan Nedir? isimli kaynak, beta glukan kaynakları başlığı altında bu lifin en çok çiğ gıdalarda bulunduğunu, ancak işleme ve pişirme nedeniyle beta-glukan içeriğinin azaldığını söylüyor. Bununla birlikte bu liften yararlanabilmek için doğal ve işlenmemiş tam tahıllara yönelmek gerektiği vurgulanıyor. Beta glukanı takviye olarak almak için beslenme düzeninize özellikle bu lifin en çok bulunduğu gıdalardan biri olan yulafı ekleyebilirsiniz. Sabahları kahvatılarınıza veya ara öğünlerinize yulaf ezmesini dahil ederek beta glukan alımını arttırmanız mümkün.

Evet; beta glukan nedir ve ne işe yarar artık biliyorsunuz. Dilerseniz beta glukanın olumlu etkilerini daha dengeli bir vücuda taşımak için spor alışkanlıklarınıza da yön verebilirsiniz. Bunun için web sitemizdeki içeriklere göz atabilirsiniz!

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Beta glukan kullanımı ile ilgili detaylı bilgi almak için mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Kaynaklar;