Aikido Nedir?

Bugüne dek aikidonun adını sık sık duymuş olabilirsiniz. Peki, Japon dövüş sanatlarının en estetik ve incelikli disiplinlerinden biri olan bu eşsiz spora hemen bugün başlamaya ne dersiniz?

Birçok spor için kondisyon sahibi olmak ve düzenli pratik yapmak yeterli oluyor. Ancak hem fiziksel kuvvet hem de zihinsel denge gerektiren aikido, aynı zamanda Japon savaş bilgisinin güçlü bir temsili olarak pek çok spor disiplininden ayrılıyor. Yani aikido ile vücudunuzu geliştirmenin yanı sıra Japon savaş tarihi hakkında da bilgi sahibi olabilir ve zihninizdeki düşünceleri kontrol altına almayı öğrenebilirsiniz. Gelin, aikido ne demek ve aikido sporu nasıl yapılır incelemeye başlayalım!

Aikido Nedir? Ne Anlama Gelmektedir?

Aikido, klasik Japon dövüş sanatlarında en yüksek ustalık seviyesine ulaşmış bir uzman olan Morihei Ueshiba tarafından yaratılmış bir Japon dövüş sanatı. “Ai” buluşmak veya uyum sağlamak, “ki” enerji, “do” ise yol anlamına geliyor. Yani aikidonun anlamını evrensel enerjiye ulaşma yolu olarak düşünebilirsiniz.

Günümüzde özel bir spor olarak kabul edilen aikidoda hem silah hem vücut hem de zihin eğitimi veriliyor. Yani bu özel disiplin asa, kılıç ve bıçak gibi geleneksel Japon silahlarını kullanma eğitimiyle birlikte fırlatma, eklemleri kilitleme, vurma ve sabitleme tekniklerini de içeriyor. İşte bu nedenle aikidonun Japon savaş bilgisine yönelik güçlü bir temsilci olduğunu söylemek mümkün.

Aikido Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Aikido, Morihei Ueshiba tarafından silahlı ve silahsız savaş sistemleri üzerine yapılan kapsamlı çalışmanın ardından 21’nci yüzyılın başlarında ortaya çıkmış. Aikikai Foundation’ın yayınladığı Aikido isimli rehbere göre, bu dövüş disiplini ilk olarak 1920’li yıllarda uygulanmaya başlanmış.

Aikido sporu, Morihei Ueshiba tarafından barışçıl bir dövüş sanatı olarak tanımlanıyor. Öyle ki kendisi aikidoyu şu sözlerle ifade ediyor: “Rakibini sakatlamak kendini yaralamaktır. Karşındakine zarar vermeden saldırganlığı kontrol etmek barış sanatıdır.”

Aikidonun Kuralları Nelerdir?

Aikidonun hem ahlaki hem de teknik kuralları bulunuyor. Aikido eğitimi de buna göre farklı yeterlilik seviyelerine göre uygulanıyor. Bu spor türü yaş, cinsiyet ve meslek fark etmeksizin herkesin öğrenebileceği bir savunma sanatı olarak belirtiliyor.

Aikidonun Ahlaki Kuralları

• Öncelikle kendinizi ve partnerinizi yaralayacak hareketlerden kaçınmalısınız.
• Aikido eğitmenine saygı duymalısınız.
• Eğitmenin belirttiği talimatları içtenlikle ve en iyi şekilde yerine getirmeye çalışmalısınız.
• Minder üzerinde ego çatışmasına ve tartışmaya girmemelisiniz.
• Saldırgan tepkilerinizi eğitmeli, kendinizi şiddet eğiliminden arındırmalı ve samuray ruhunu hissetmelisiniz.
• Aikido kas gücüyle değil, esneklik ve zamanlamayla yapılan bir spor. Bu nedenle vücudunuzun farkında olmalısınız.
• Dojo (aikidonun uygulandığı alan) içerisinde güç mücadelesine ve rekabete izin vermemelisiniz. Nitekim aikidonun amacı savaşmak ve yenmek değildir.

Aikidonun Teknik Kuralları

• Aikidodan önce zihninizi arındırmak için meditasyon yapmalısınız.
• Antrenmanın başında ve sonunda eğilerek selam vermelisiniz.
• Mindere çıkarken ve minderden inerken daima shomen yönünde eğilmelisiniz.
• Aikidoda kolları kenetlemek anlaşmazlığın sembolü olarak kabul ediliyor. Dojo’ya adım attıktan sonra kollarınızı katlamamalısınız.
• Antrenman aletlerine saygı göstermelisiniz. Kullandıktan sonra temizlemeli ve yerine asmalısınız.
• Ders saatinden birkaç dakika önce ısınma hareketlerini tamamlamış ve sessiz bir yerde resmi duruşta beklemelisiniz.
• Ders sırasında eğitmen bir uygulama tekniği gösterirken sessizce oturmalı ve izlemelisiniz.
• Eğitmenin verdiği uygulamayı tamamladıktan sonra partnerinizi selamlamalı ve hemen diğer öğrencilerle birlikte sıraya girmelisiniz.
• Eğitmene bir soru sormanız gerekirse yanına gitmeli ve öncelikle selam vermelisiniz. Eğitmeni asla yanınıza çağırmamalısınız.
• Sizden deneyimli olan öğrencilere saygı göstermelisiniz.
• Sizden deneyimsiz öğrencilere de saygı göstermelisiniz. Fikirlerinizi başkalarına dayatmamalısınız.
• Eğitmenin gösterdiği teknikler hakkında tartışmamalısınız.
• Eğer gösterilen hareketi anladıysanız ve hareketin tekniğini anlamayan biriyle çalışıyorsanız onu yönlendirmelisiniz. Ancak partnerinize talimat vermeye kalkmamalısınız.
• Minder üzerindeyken minimum oranda konuşmalısınız.
• El ve ayak tırnaklarınızı kısa bir şekilde kesmelisiniz.
• Mindere ayakkabı veya sandaletle çıkmamalısınız.
• Antrenman sırasında yüzük, küpe vb. hiçbir takıyı takmamalısınız.
• Antrenman kıyafetiyle sigara ve alkol kullanmamalısınız.

Aikido Malzemeleri Nelerdir?

Aikido, diğer birçok dövüş sanatında olduğu gibi farklı seviyelerdeyken farklı materyallere ihtiyaç duyuyor. Aikidoda bu seviyeleri belirtmek için renkli kuşaklar kullanılıyor. Bu kuşak renkleri kimi zaman eğitim veren kuruma göre değişiklik gösterse de öğrencilerin siyah kuşağa ulaşana kadar birçok aşamayı başarıyla tamamlaması gerekiyor. Japoncaya aşina değilseniz ilk zamanlar aikido için gerekli malzemeleri öğrenmekte güçlük çekebilirsiniz.

Gi

Dogi veya keikogi olarak da adlandırılan gi terimi, aikido öğrencilerin antrenman sırasında giydikleri kıyafet için kullanılıyor. Gi, tüm aikido öğrencileri için en değerli gereçler arasında yer alıyor. Öğrencilerin bu kıyafete saygı göstermesi gerekiyor. Geleneksel aikido gi’si pamuklu kumaştan yapılmış beyaz bir üniforma oluyor.

Hakama

Hakama terimi belinde kuşak olan bol kesim pantolonlar için kullanılıyor. Ancak hakama tam takım bir üniformadan oluşmuyor, dogi’nin üzerine giyiliyor.

Zori

Zori, geleneksel Japon sandaletleri için kullanılan bir adlandırma. Aikido öğrencileri bir çift zori’ye de ihtiyaç duyuyor. Öğrencilerin salonda bu sandaletlerle gezmesi, mindere gelince sandaletleri çıkarması gerekiyor.

Bokken

Bokken, meşe ağacından yapılan geleneksel bir Japon tahta kılıcı. Bambudan yapılan bokken’lere ise shinai adı veriliyor.

Tanto

Bokken’den çok daha küçük olan tanto geleneksel bir Japon bıçağı. Bu tahta bıçaklar öğrencilerin bıçak saldırısını savuşturabilmesi için kullanılıyor.

Jo

En yaygın aikido silahlarından biri olan jo, meşeden yapılan kısa bir asa olarak biliniyor. Jo’nun kullanıldığı aikido teknikleri ise aiki-jo olarak adlandırılıyor.

Aikido Terimleri Nelerdir?

Aikido terimleri temel olarak vücut organlarını ifade eden Japonca kelimelerden oluşuyor. Nitekim aikido yürüyüş veya fitness gibi sporların aksine beraberinde köklü bir Japon kültürü de taşıyor.

*Bu sayfada yer alan bilgiler tıbbi tavsiye, uyarı veya teşvik niteliği taşımamakta olup yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir spor türüne kendi kendinize başlamadan önce, hekiminizden muhakkak bilgi almalı ve uzman antrenör tarafından size özel hazırlanmış bir program uygulamaya özen göstermelisiniz.

Kaynaklar;

• “About Aikido”, Aikikai Foundaiton. (çevrim içi)
• “Aikido’nun Tarihi”, ODTÜ Aikido Topluluğu, 2009. (çevrim içi)
• “Aikido Rules”, Sportsmatik, 2022. (çevrim içi)
• Mitsugi Saotome Shihan, “Aikido Dojo Rules”, ASU Training Handbook. (çevrim içi)
• “Aikido Levels and Equipment”, Aikido of Nebreska. (çevrim içi)
• “Glossary of Aikido Terms”, Aikido Schools of Ueshiba. (çevrim içi)