BCAA Nedir? BCAA Ne İşe Yarar?

Whatsapp'da Paylaş YAZDIR YORUMLAR SONRA OKU

Uzun yıllardır spor yapmanıza rağmen takviye kullanımından kaçındıysanız, dilerseniz BCAA takviyesi nedir ve ne işe yarar öğrendikten sonra tekrar konuşalım!

Aktif olarak spor yapan, vücut geliştirmeyi hedefleyen ve bu doğrultuda hedef odaklı beslenen pek çok birey takviye kullanıyor. Sporcular arasında en popüler olan takviye çeşitlerinden birini ise BCAA’lar oluşturuyor. İşte, atletik performansı iyileştirmek ve kas kaybını önlemek gibi amaçlarla kullanılan BCAA’yı daha yakından tanımanız için dosyamızı aralıyoruz!

BCAA Nedir?

BCAA, kas dokusunun inşası ve onarımında önemli rol oynayan bir supplement çeşidi. Açılımı “branched-chain amino acids” yani “dallı zincirli amino asitler” olan BCAA, esasında üç temel amino asitten oluşuyor. Global sağlık sitesi Medical News Today tarafından yayınlanan bir makaleye göre lösin, izolösin ve valin amino asitleri BCAA olarak adlandırılan grubu oluşturuyor.

Medical News Today’de yayınlanan kaynakta belirtildiği üzere sıklıkla sporcular tarafından kullanılan BCAA’lar, aynı zamanda yumurta, et ve süt gibi protein açısından zengin gıdalarda doğal olarak bulunuyor. Vücut tarafından üretilemeyen amino asitler arasında yer alan dallı zincirli amino asitlerin, dışarıdan takviye ya da gıda yoluyla alınması gerekiyor.

BCAA Kilo Aldırır mı?

Sağlık üzerine onaylı makaleler yayınlanan Live Strong isimli sitede paylaşılan bir makaleye göre, BCAA takviyeleri kilo alımı ve kas artırımı için kullanılabiliyor. Diğer yandan onaylı tıbbi makaleler paylaşılan Healthline adlı sitede yayınlanan bir makalede, BCAA’nın kilo verme süreçlerine destek olabileceği ifade ediliyor. Bu sebeple BCAA’nın kilo alımına etkisini tüketim oranı, sıklığı ve genel beslenme düzeniyle ilişkilendirmek mümkün. Ayrıca herhangi bir takviyeyi kilo almak ya da vermek amacıyla kullanmadan önce mutlaka doktora danışmak gerekiyor.

BCAA Ne İşe Yarar?

Healthline’da yayınlanan makaleye göre BCAA faydaları aşağıdaki gibi sıralanabiliyor:

BCAA takviyesi kullanmak ya da BCAA içeren gıdaları tüketmek, fiziksel ve zihinsel yorgunluğun azalmasına katkı sağlayabiliyor.
Egzersiz sırasında ve sonrasında kas ağrılarının daha az hissedilmesine yardımcı olabiliyor.
BCAA kas yapımından sorumlu enzimleri aktive ettiği için kas kütlelerini artırmaya katkıda bulunabiliyor.
BCAA’yı oluşturan amino asitler arasında bulunan lösin ve izolösinin insülin salgısını artırdığı ve kasların kandan daha fazla şeker almasına neden olduğu biliniyor. Bu sebeple BCAA kan şekerinin ideal seviyede tutulmasına yardımcı olabiliyor.
Dallı zincirli amino asitler yani BCAA’lar, kas kaybını engellemeye, yağ kaybını artırmaya ve kilo alımını önlemeye katkı sunabiliyor.
BCAA takviyeleri karaciğer hastalığı olan bireylerde yorgunluğu ve kas kramplarını azaltıp uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabiliyor.

Healthline’da yayınlanan makalede, BCAA faydalarının yukarıdaki gibi sıralanabilmesine karşın bu faydaların henüz kesin olarak kanıtlanmadığına dikkat çekiliyor. Dolayısıyla BCAA takviyelerinin kas yapmak, kan şekerini dengede tutmak ya da yağ kaybını artırmak gibi amaçlar için tek başına etkili olmayacağını unutmamak gerekiyor. BCAA takviyelerini hangi nedenle kullanmak istiyorsanız, bunun için öncelikle hekiminize danışmalı ve gerekli testleri yaptırmalısınız.

BCAA Faydaları Nelerdir?

Onaylı kaynaklarda belirtildiği ve yukarıda sıralandığı üzere BCAA’nın vücuda birçok faydası bulunabiliyor. Dallı zincirli amino asit takviyeleri, özellikle de kas büyümesi ve fiziksel performans söz konusu olduğunda önemli etkiler sağlayabiliyor. Beslenme düzenine doğru şekilde dahil edilen BCAA takviyeleri ya da BCAA içeren gıdalarla, yapılan spordan alınan verimin artabildiğini söylemek mümkün.

Fakat diğer yandan birçok çalışma, BCAA’ların atletik performans ve egzersiz yönünden etkilerinin son derece sınırlı olduğunu vurguluyor. Bu doğrultuda BCAA faydalarını görmek için çeşitli takviyeler kullanmadan önce doktorunuza ya da beslenme uzmanınıza danışmalısınız.

BCAA Olası Zararları Nelerdir?

Sağlık üzerine onaylı yazılar paylaşılan WebMD isimli sitede yayınlanan bir makaleye göre BCAA’lar, yorgunluk hissini azaltmak ya da atletik performansı artırmak gibi vaatler sunmasına karşın tam da bu şekilde yan etkiler sunabiliyor. Özellikle BCAA kullanımı sonrasında yorgunluk ya da koordinasyon kaybı hissedilebiliyor. Diğer yandan BCAA takviyelerinin bulantı, şişkinlik ve ishal gibi mide ve sindirim sorunlarına yol açabileceği paylaşılıyor.

WebMD’nin makalesinde, BCAA takviyelerinin amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalarında kullanımının akciğer yetmezliği ve yüksek ölüm oranlarıyla ilişkilendirildiğine değiniliyor. Bu sebeple ALS hastalığı bulunan bireylerin BCAA takviyelerini asla kullanmaması gerektiği ifade ediliyor.

BCAA Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

WebMD tarafından yayınlanan makalede, BCAA kullanırken dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi paylaşılıyor:

BCAA takviyelerinin yorgunluk ve odaklanma sorunlarına neden olabildiği için motor becerileri gerektiren eylemler öncesinde veya sırasında kullanılmaması gerekiyor. Örneğin; araba kullanmadan önce veya kullanırken BCAA takviyeleri almamalısınız.
BCAA takviyeleri kan şekeri düzeylerini etkileyebiliyor. Bu sebeple BCAA kullanımı sırasında kan şekerini kontrol etmek, düşük veya yüksek kan şekeri düzeylerini izlemek gerekiyor. Özellikle diyabet hastasıysanız ya da insülin direnciniz varsa, uzman onayı almadan BCAA takviyeleri kullanmamalısınız.
Her zaman olduğu gibi BCAA takviyeleri kullanırken de dengeli ve düzenli beslenmek ve günlük yeterli miktarda su tüketmek büyük önem taşıyor. Aksi takdirde BCAA takviyelerinin vadettiği faydalar tek başına ortaya çıkamıyor.

Kimler BCAA Kullanmalıdır?

WebMD adlı sitede yayınlanan farklı bir makaleye göre, atletler ve vücut geliştirmeciler BCAA takviyeleri kullanabiliyor. Bu kişiler özellikle atletik performanslarını artırmak, antrenmanlar sırasında ve sonrasında daha az ağrı hissi yaşamak ve kas kaybını önlemek ya da artırmak gibi amaçlarla BCAA takviyelerini tercih edebiliyor.

Bunun yanı sıra hedef odaklı beslenen ya da spor yapan herkesin BCAA takviyelerini kullanma zorunluluğu bulunmuyor. BCAA içeren gıdaları beslenme düzenine dahil etmek, dallı zincirli amino asitlerin faydalarından yararlanmak için yeterli görülebiliyor. Fakat eğer bu gıdaları herhangi bir nedenle tüketemiyorsanız, uzman onayıyla BCAA takviyelerini kullanabilirsiniz.

Yüksek BCAA Değerine Sahip Besinler Nelerdir?

Medical News Today tarafından yayınlanan makalede ve WebMD tarafından paylaşılan kaynakta belirtildiği üzere, BCAA içeren gıdalar aşağıdaki gibi sıralanıyor:

Et, kümes hayvanları ve balık
Süt ve peynir gibi süt ürünleri, peynir altı suyu
Yumurta
Fasulye, mercimek, nohut ve bezelye gibi baklagiller
Fındık, badem, kaju, Brezilya fıstığı ve kabak çekirdeği
Tofu ve tempeh gibi soya ürünleri
Kepekli unla yapılan ürünler
Kinoa, esmer pirinç, mısır

BCAA Ne Zaman Kullanılmalıdır?

Healthline’ın makalesinden alınan bilgilere göre BCAA takviyelerini tükettikten 30 dakika sonra kandaki BCAA seviyeleri zirveye ulaşıyor. Bu sebeple BCAA takviyelerini tüketmek için ideal zaman aralığı, antrenmandan kısa bir süre önce veya sonra olarak kişinin kendisi tarafından belirlenebiliyor. Bilimsel çalışmalar henüz BCAA takviyelerini almak için en uygun zamanı belirtmediği için bu konuda kişinin kendisinin, beslenme uzmanının ya da uzman antrenörünün kararları yol gösterici oluyor.

Spor yapıyorsanız takviye çeşitleri hakkında genel bir bilgi sahibi olmanız son derece önemli. Bunun için dilerseniz “Pre-Workout Nedir, Nasıl Kullanılır?” isimli yazımıza da göz atabilirsiniz. İyi okumalar dileriz!

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. BCAA kullanımı ile ilgili detaylı bilgi almak için mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Kaynaklar;